Podbój Humajuna
W całym okresie panowania (1530-1556) Humajn stanął w obliczu wielu niekorzystnych warunków; jednak nie stracił cierpliwości, raczej walczył z odwagą.
Urodzony 17 marca 1508 roku Humajun zastąpił Babura (swojego ojca) w grudniu 1530 roku w wieku 23 lat.
Babur, z powodu swej przedwczesnej śmierci, nie mógł skonsolidować swojego imperium; dlatego Humayun, kiedy został władcą, musiał zmagać się z różnymi problemami.
Główne problemy
Główne problemy (pozostawione przez Babura) to -
Systemy administracyjne Imperium Mogołów były słabe, a finanse nieuzasadnione.
Afgańczycy nie zostali całkowicie pokonani; dlatego też kultywowali nadzieję na wypędzenie Mogołów z Indii.
Kiedy Humajun wstąpił na tron w Agrze, imperium Mogołów obejmowało Kabul i Qandhar; jednak panowała luźna kontrola nad Badakhshan (poza górami Hindukush).
Kabul i Qandhar byli pod opieką Kamrana, młodszego brata Humayuna. Kamran nie był zadowolony z tych dotkniętych ubóstwem obszarów, dlatego pomaszerował w kierunku Lahore i Multan i zajął je.
Humayun, który był zajęty gdzie indziej, niechętnie przyjął autokratyczny akt swojego brata, ponieważ nie był zainteresowany rozpoczęciem wojny domowej. Jednak Kamran przyjął zwierzchnictwo Humayuna i obiecał mu pomóc, kiedy tylko będzie to konieczne.
Szybko rosnące potęgi Afgańczyków na wschodzie i Bahadur Shah (władca Gudżaratu) na zachodzie stawały się problemami, które Humayun musiał stłumić.
Afgańczycy podbili Bihar i najechali Jaunpur we wschodnim Uttar Pradesh, ale w 1532 roku Humayun pokonał siły afgańskie.
Po pokonaniu Afgańczyków Humayun oblegał Chunara (od afgańskiego władcy Sher Shah Suri).
Chunar był potężnym fortem, który zarządzał lądem i szlakiem rzecznym pomiędzy Agrą a wschodem; Chunar był popularny jako brama wschodnich Indii.
Po utracie fortu Chunar, Sher Shah Suri (znany również jako Sher Khan) przekonał Humayuna, aby uzyskał pozwolenie na zachowanie fortu, i obiecał być lojalny wobec Mogołów. Sher Shah wysłał również jednego ze swoich synów na dwór Humayun jako zakładnika. Humayun spieszył się z powrotem do Agry; dlatego przyjął ofertę Sher Shah.
Bahadur Shah z Gujarat, który był w tym samym wieku co Humayun, wzmocnił się na tyle, by zagrozić mu (Humayun) na północy.
Wstąpiwszy na tron w 1526 roku, Bahadur Shah najechał i podbił Malwę, a następnie ruszył w kierunku Radżastanu i oblegał Chittor, a wkrótce sprowadził obrońców Radżputów do cieśniny.
Według niektórych legend Rani Karnavati (wdowa po Rana Sanga) wysłała rakhi (nić, którą zwykle siostra daje swojemu bratu, aw zamian brat obiecuje ją chronić) do Humajuna, prosząc o jego pomoc, a Humajun uprzejmie odpowiedział.
Z powodu strachu przed interwencją Mogołów Bahadur Shah zawarł porozumienie z Rana Sanga i zostawił fort w swoich rękach (Rana Sanga); jednakże on (Bahadur Shah) wyciągnął duże odszkodowanie w gotówce i w naturze.
Humayun spędził półtora roku na budowie nowego miasta w pobliżu Delhi i nazwał je tak Dinpanah.
Budynki Dinpanah zostały zbudowane, aby imponować zarówno przyjaciołom, jak i wrogom. Innym zamiarem było to, że Dinpanah może również służyć jako druga stolica, na wypadek, gdyby Agra była zagrożona przez władcę Gujarat Bahadur Shah (który już podbił Ajmer i najechał wschodni Radżastan.
Bahadur Shah zainwestował Chittoor i jednocześnie dostarczył broń i ludzi Tatarowi Chanowi (Tatar Khan był kuzynem Ibrahima Lodi), aby zaatakować Agrę siłą 40 000 ludzi.
Humayun z łatwością pokonał Tatara Chana. Siły afgańskie uciekają, gdy przybyły siły Mogołów. Tatar Khan został pokonany i zginął.
Po pokonaniu Tatar Khana, Humayun najechał Malwę. Powoli i ostrożnie ruszył naprzód i zajął pozycję w połowie drogi między Chittoor i Mandu. Podobnie Humayun odciął Bahadur Shah od Malwy.
Bahadur Shah szybko zmusił Chittoora do poddania się. Stało się to możliwe, ponieważ Bahadur Shah miał świetną artylerię, którą dowodziłRumi Khan, osmański mistrz strzelecki.
Bahadur Shah nie odważył się walczyć z Mogołami i opuścił swój ufortyfikowany obóz i uciekł do Mandu do Champaner, potem do Ahmadabadu i wreszcie do Kathiawar. W ten sposób w ręce Humayuna trafiły bogate prowincje Malwa i Gujarat, a także ogromny skarb, który władcy Gudżaratu w Mandu i Champaner założyli na pokład.
Strach przed atakiem Bahadura Szacha (na Imperium Mogołów) zniknął wraz z jego śmiercią, ponieważ zginął podczas walki z Portugalczykami.
Upsurge Sher Shah
Nieobecność Humajuna w Agrze (między lutym 1535 a lutym 1537) dała Sher Shahowi okazję do wzmocnienia jego władzy i pozycji.
Choć powierzchownie, Sher Khan nadal potwierdzał lojalność wobec Mogołów, ale konsekwentnie planował wypędzić Mogołów z Indii.
Sher Khan był w bliskim kontakcie z Bahadur Shah, ponieważ pomógł mu (Bahadur Shah), udzielając mu dużych dotacji, które umożliwiły mu rekrutację i utrzymanie dużej i kompetentnej armii, w tym 1200 słoni.
Po wyposażeniu nowej armii Humayun zaatakował Sher Khan i schwytał Chunar, a następnie najechał Bengal po raz drugi i zajął Gaur (stolicę Bengalu).
Po zwycięstwie Gaura, Sher Khan wysłał Humayunowi propozycję kapitulacji Bihar i płacenia rocznej daniny w wysokości dziesięciu lakhów dinarów, gdyby pozwolono mu zatrzymać Bengal. Jednak Humayun nie był w nastroju, by zostawić Bengal Sher Khanowi.
Bengal był krajem ze złota, bogatym w manufaktury i ośrodkiem handlu zagranicznego. Po drugie, władca Bengalu, który dotarł do obozu Humajuna w stanie rannym, poinformował, że opór przeciw Sher Khanowi nadal trwa.
Obserwując pod podejrzaną intencją Sher Shaha, Humayun odrzucił propozycję Sher Khan i zdecydował się na kampanię do Bengalu. Niedługo potem władca Bengalu poddał się ranom; dlatego Humayun musiał sam podjąć kampanię bengalską.
Kampania bengalska Humajuna nie była zbyt korzystna, ale była raczej preludium do katastrofy, która po roku ogarnęła jego armię pod Chausa.
Sher Shah opuścił Bengal i udał się na południe Bihar. Dzięki mistrzowskiemu planowi pozwolił Humayunowi przeprowadzić kampanię w Bengalu, aby mógł zakłócić komunikację Humajuna z Agrą i zamknąć go w Bengalu.
Przybywszy do Gaur, Humayun szybko podjął kroki w celu ustanowienia prawa i porządku. Ale to nie rozwiązało żadnego z jego problemów. Z drugiej strony sytuacja Humayuna została dodatkowo pogorszona przez jego młodszego brata,Handal, kiedy próbował koronować się na Agrze. Jednak z powodu głównych planów Sher Khan Humayun został całkowicie odcięty od wszelkich wiadomości i dostaw z Agry.