Ogólne porozumienia dotyczące taryf celnych i handlu
W XVIII i XIX wieku prawie wszystkie narody i państwa narodowe uważały, że protekcjonizm jest konieczny dla pomyślności krajowych gospodarek. Jednak z biegiem czasu ten pomysł zaczął się zmieniać. Idea liberalizacji, a tym samym zniesienia środków protekcjonistycznych, osiągnęła szczyt w połowie XX wieku. Uosobienie liberalizmu przybrało pierwszy namacalny kształt jako GATT, który później został zastąpiony przez WTO.
Ogólne porozumienia w sprawie taryf i handlu
Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu (GATT) zawiera kilka wielostronnych porozumień handlowych utworzonych w celu zniesienia kontyngentów i zmniejszenia różnych ceł między uczestniczącymi państwami. GATT został utworzony przez 23 kraje, które podpisały porozumienie w Genewie w 1947 r. Miało ono na celu zaproponowanie tymczasowego porozumienia, które wkrótce mogłoby zostać zastąpione przez agencję ONZ.
GATT odegrał rolę bohatera w rozszerzaniu światowego handlu w drugiej połowie XX wieku. 125 krajów było już sygnatariuszami GATT, kiedy został on zastąpiony przez WTO w 1995 roku.
GATT - główne zasady
Główną zasadą GATT było trade without discrimination. Uczestniczące kraje bezstronnie otworzyły rynki dla każdego innego członka. Według GATT, kiedy naród i jego najwięksi sojusznicy handlowi zgodzili się na obniżenie taryfy, obniżka ta automatycznie zaczęła obowiązywać wszystkich pozostałych członków GATT.
Preferowany GATT protection through tariffs Wykorzystując to, GATT systematycznie próbował wyeliminować kontyngenty importowe lub inne ilościowe ograniczenia handlowe.
GATT też miał homogenous customs regulations oraz obowiązek narodów uczestniczących w negocjowaniu obniżek ceł na wniosek każdego innego narodu.
Plik escape clause obowiązywał również w przypadku krajów zawierających umowy, które miały modyfikować porozumienia, gdy ich krajowi producenci ponieśli nadmierne straty z powodu koncesji handlowych.
Rola GATT w promowaniu handlu międzynarodowego
Rola GATT odegrała kluczową rolę w następujących aspektach -
GATT sformułował standardy, aby nakłaniać umawiające się kraje do udziału w handlu międzynarodowym. Jak wspomniano powyżej, GATT określił kilka podstawowych zasad dla umawiających się stron.
GATT obniżył cła z obopólną korzyścią w postaci przyspieszonej liberalizacji handlu. Zaobserwowano wyraźną redukcję, średnio o około 35%, zarówno w Rundzie Kennedy'ego, jak i Tokio.
GATT obniżył dyskryminację w taryfach, aby promować redukcję innych barier handlowych. GATT uregulował, że uczestniczące kraje nie mogą podnosić ceł do woli.
GATT w swoich progresywnych dniach próbował chronić pragnienia krajów rozwijających się w zakresie handlu międzynarodowego. Ustanowił pewne specjalne środki, w tym ochronę taryfową dla wybranych branż. GATT zadbał o preferencyjne traktowanie krajów rozwijających się.
Wreszcie GATT był „sądem handlu międzynarodowego”. Rozstrzyganie sporów między dwiema lub więcej stronami było jednym z jej głównych celów. GATT stał się prawnym opiekunem narodów w celu rozstrzygania sporów handlowych.