Lord Wellesley (1798-1805)
Lord Wellesley (jako generalny gubernator) przybył do Indii w 1798 r., W czasie, gdy Brytyjczycy toczyli walkę na śmierć i życie z Francją na całym świecie.
Lord Wellesley zdecydował, że nadeszła pora na objęcie brytyjskiej kontroli jak największej liczby stanów Indii.
Do 1797 roku dwie najsilniejsze potęgi Indii, Mysore i Marathowie, straciły władzę.
Trzecia wojna Anglo-Mysore sprowadziła Mysore do ledwie cienia jego niedawnej wielkości, a Marathowie tracili siły we wzajemnych intrygach i wojnach.
Warunki polityczne w Indiach sprzyjały polityce ekspansji (brytyjskiej): agresja była łatwa i opłacalna.
Plany administracyjne Wellesley
Aby osiągnąć swoje cele polityczne, Wellesley oparł się na trzech metodach, tj
System Subsidiary Alliances;
Bezwarunkowe wojny; i
Założenia terytoriów poprzednio podporządkowanych władców.
Doktryna sojuszu pomocniczego została wprowadzona przez Lorda Wellesleya.
W systemie sojuszy pomocniczych władca sprzymierzonego państwa indyjskiego był zmuszony zaakceptować stałe stacjonowanie wojsk brytyjskich na swoim terytorium i zapłacić subsydium na jego utrzymanie.
Subsidiary Alliance
W rzeczywistości, podpisując Subsidiary Alliance, stan Indii praktycznie się podpisał
Jego niezależność;
Prawo do samoobrony;
Utrzymywanie stosunków dyplomatycznych;
Zatrudnianie ekspertów zagranicznych; i
Rozstrzyganie sporów z sąsiadami.
W wyniku Przymierza Pomocniczego setki żołnierzy i oficerów zostało pozbawionych dziedzicznego źródła utrzymania, siejąc nędzę i degradację w kraju.
Wielu bezrobotnych żołnierzy dołączyło do wędrujących band Pindariów, które miały spustoszyć całe Indie w pierwszych dwóch dekadach XIX wieku.
Z drugiej strony system Subsidiary Alliance był niezwykle korzystny dla Brytyjczyków. Mogli teraz utrzymać dużą armię kosztem stanów indyjskich.
Lord Wellesley podpisał swój pierwszy traktat pomocniczy z Nizamem z Hyderabadu w 1798 roku.
Nizam było odrzucenie jego francuski wyszkolonych żołnierzy i utrzymać siłę zależną od sześciu batalionów w cenie £ 241.710 rocznie. W zamian Brytyjczycy zagwarantowali swojemu państwu ochronę przed atakami Maratha.
W 1800 roku siła zależna została zwiększona i zamiast płatności gotówką Nizam scedował część swoich terytoriów na Spółkę.
Nawab z Avadh został zmuszony do podpisania traktatu w 1801 roku Spółka zależna W zamian za większą siłą jednostki zależnej, Nawab został zmuszony do poddania się Brytyjczykom prawie połowę swego królestwa obejmującej Rohilkhand oraz obszar leżący między rzekami Gangesu i Jamuny .
Wellesley jeszcze surowiej poradził sobie z Mysore, Carnatic, Tanjore i Surat.
Tipu z Mysore, oczywiście, nigdy nie zgodziłby się na traktat pomocniczy. Wręcz przeciwnie, nigdy nie pogodził się z utratą połowy swojego terytorium w 1791 roku. Nieustannie pracował nad wzmocnieniem swoich sił do nieuchronnej walki z Brytyjczykami.
Tipu Sultan rozpoczął negocjacje w sprawie sojuszu z rewolucyjną Francją. Wysłał misje do Afganistanu, Arabii i Turcji, aby zawrzeć sojusz antybrytyjski.
Lord Wellesley był nie mniej zdeterminowany, by rzucić Tipu na kolana i zapobiec jakiejkolwiek możliwości ponownego wkroczenia Francuzów do Indii.
Armia brytyjska zaatakowała i pokonała Tipu w krótkiej, ale zaciętej wojnie w 1799 r., Zanim dotarła do niego francuska pomoc.
Tipu nadal odmawiał błagania o pokój na upokarzających warunkach. Z dumą oświadczył, że „ lepiej umrzeć jak żołnierz, niż żyć nieszczęśliwie zależnym od niewiernych, znajdujących się na liście ich emerytowanych radżasów i nawabów ”.
Tipu spotkał koniec swojego bohatera 4 maja 1799 r., Broniąc swojej stolicy Seringapatam. Jego armia pozostała mu wierna do samego końca.
Prawie połowa posiadłości Tipu została podzielona między Brytyjczyków i ich sojusznika, Nizam . Zmniejszone królestwo Mysuru zostało przywrócone potomkom pierwotnych radżów, od których Haidar Ali przejął władzę.
Na nową Radżę nałożono specjalny traktat Sojuszu Pomocniczego, na mocy którego Gubernator Generalny został upoważniony do przejęcia administracji państwem w razie konieczności.
Ważnym rezultatem Czwartej Wojny Anglo-Mysorskiej była całkowita eliminacja francuskiego zagrożenia dla brytyjskiej supremacji w Indiach.
W 1801 roku lord Wellesley wymusił nowy traktat na marionetce Nawab z Carnatic, zmuszając go do scedowania swojego królestwa na Firmę w zamian za przystojną emeryturę.
Prezydencja w Madrasie w formie, w jakiej istniała do 1947 r., Została utworzona przez przyłączenie Carnatic do terytoriów przejętych z Mysuru i Malabaru.
Terytoria władców Tanjore i Surat zostały przejęte, a ich władcy wycofali się.
Marathowie byli jedyną dużą potęgą indyjską pozostawioną poza sferą brytyjskiej kontroli. Wellesley zwrócił teraz na nich swoją uwagę i zaczął agresywnie ingerować w ich wewnętrzne sprawy.
Wodzowie Imperium Marathów
Imperium Maratha (w czasach Wellesleya) składało się z konfederacji pięciu wielkich wodzów, a mianowicie -
Peszwa w Poona;
Gaekwad w Baroda;
Sindhia w Gwalior;
Holkar w Indore; i
Bhonsle w Nagpur.
Peszwa był nominalnym szefem konfederacji.
Niestety Marathowie pod koniec XVIII wieku stracili prawie wszystkich swoich mądrych i doświadczonych przywódców .
Mahadji Sindhia, Tukoji Holker, Ahilya Bai Holker, Peshwa Madhav Rao II i Nana Phadnavis, ludzie, którzy utrzymywali konfederację Maratha razem przez ostatnie 30 lat, zmarli do 1800 roku.
Co gorsza, wodzowie marathów prowadzili zaciekłe bratobójcze walki, ślepi na prawdziwe niebezpieczeństwo ze strony szybko napierających cudzoziemców.
Wellesley wielokrotnie oferował pomocniczy sojusz Peszwie i Sindhii. Ale dalekowzroczna Nana Phadnavis nie chciała wpaść w pułapkę.
W dniu 25 października 1802 r., W dniu wielkiego święta Diwali, Holkar pokonał połączone armie Peszwy i Sindhii , tchórzliwy Peszwa Baji Rao II rzucił się w ramiona Anglików i w fatalny, ostatni dzień 1802 r. Traktat w Bassein.
Poniższa mapa przedstawia zdobyte terytoria brytyjskie w 1765 i 1805 roku.