Od redakcji 9 | Zmieniając nasze życie, zasiewając nowe nasiona

Nov 28 2022

autorstwa Luisy Maffi

W związku z kryzysem klimatycznym zagrażającym życiu, jakie znamy, powstał ruch Extinction Rebellion. My w Terralingua wierzymy jednak, że istnieje inny kryzys, przeciwko któremu świat powinien się zbuntować: „kryzys wymierania różnorodności biokulturowej”, czyli ciągła utrata różnorodności zarówno w przyrodzie, jak iw kulturze. To właśnie mieliśmy na myśli, rozpoczynając temat wydania magazynu Langscape 2020 : zwrócenie uwagi na potrzebę tego innego buntu przeciwko wymieraniu.

To było w lutym. Nie wiedzieliśmy, że zaledwie miesiąc później pandemia COVID-19 zacznie rozprzestrzeniać się po całej planecie, czyniąc nasz temat jeszcze bardziej przejmującym i pilnym! Rdzenni mieszkańcy i społeczności lokalne — które odpowiadają za większość światowej różnorodności biokulturowej — były jednymi z najbardziej narażonych na skutki tej plagi, która stanowiła egzystencjalne zagrożenie dla ich życia, źródeł utrzymania i sposobu życia. To dodało zupełnie nowy wymiar naszemu tematowi: Jak oni reagowali na pandemię? W jaki sposób budowali odporność, odwołując się do swoich kulturowych i duchowych tradycji?

Potem, gdy świat już pogrążył się w ferworze globalnego kryzysu zdrowotnego, nadeszła fala niepokojów politycznych i społecznych, wywołanych przez długo jątrzące się bolączki systemowego rasizmu, dyskryminacji i niesprawiedliwości społecznej. Przetoczyła się po świecie jak druga pandemia, zaostrzając się i pogarszając przez pierwszą – i ponownie mocno uderzyła ludność tubylcza i mniejszości etniczne. To zwróciło większą uwagę na plątaninę niesprawiedliwości i nierówności społecznych, ekonomicznych i środowiskowych, które od dawna stoją na drodze do biokulturowo sprawiedliwego i zrównoważonego świata. I postawiło nowe pytanie dla naszego tematu: Jakie wyzwania i możliwości stwarza obecny moment historyczny dla osiągnięcia „jedności w różnorodności biokulturowej” dla wszystkich?

Róg obfitości opowiadań, wierszy, zdjęć, filmów wideo i dzieł sztuki, które prezentujemy na kolejnych stronach, jest owocem szeroko zakrojonej eksploracji naszego tematu. Taka hojność wkładów ze wszystkich zakątków świata, oferowana w czasach bezprecedensowych globalnych trudności, jest dowodem na to, że nasi pisarze i artyści — wielu z nich to młodzi uczestnicy naszego projektu Indigenous Youth Storytellers Circle — byli zdeterminowani, by dzielić się swoimi przemyśleniami i uczuciami wbrew wszystkiemu. Dzięki ich trosce, hojności i wnikliwości wszyscy jesteśmy bogatsi i mądrzejsi.

Najpierw zagłębimy się w wyzwania stojące przed społecznościami w Ameryce Północnej i Południowej, Azji i Afryce w konfrontacji i radzeniu sobie z pandemią. Zaczynamy w Nowym Jorku, gdzie badacze Maya Daurio, Sienna Craig, Daniel Kaufman, Ross Perlin i Mark Turin byli w trakcie tworzenia najnowocześniejszych map cyfrowych rozkładu przestrzennego zdumiewającej różnorodności językowej Nowego Jorku — mówi się około 650 różnymi językami tam! – kiedy wybuchła pandemia. Nagle zdali sobie sprawę, że ich mapy językowe mogą zostać zmienione, aby pomóc w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych i innych pilnych potrzeb społecznych wywołanych pandemią w mieście.

Miasta dotknięte pandemią są inspiracją dla wiersza prozy Page Lamberta „Reclamation”. Gdy miejski zgiełk zamarł, dzikie zwierzęta wracały w granice miasta, odzyskując swoją ziemię. Co by się stało, rozmyśla Page, gdyby miasta pozostawały poza zasięgiem działalności człowieka na tyle długo, by mogły się rozpaść i wrócić na ziemię?

Pozostawiając miasta w tyle, odwiedzamy kilka lokalnych społeczności na całym świecie, z których każda radzi sobie z wyzwaniami (i możliwościami) związanymi z pandemią na swój własny kreatywny sposób. Severn Cullis-Suzuki przenosi nas do Haida Gwaii, archipelagu u zachodniego wybrzeża Kanady, który jest domem dla ludu Haida. W okresie samoizolacji związanej z pandemią, ona i jej rodzina odkrywają srebrną podszewkę: znalezienie wewnętrznego spokoju i bezruchu potrzebnego do pełnego zanurzenia się w praktyce języka Haida.

Radhika Borde i Siman Hansdak zabierają nas następnie na wiejskie tereny wschodnich Indii, gdzie restrykcje związane z pandemią zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu rdzennej społeczności Santhal. Powrót do lasu na tradycyjne niegdyś polowania i zbieractwo zapewnia ludziom „jedzenie i zabawę” oraz odnowione poczucie tożsamości kulturowej – jednocześnie stwarzając problemy związane z długoterminowym zrównoważonym rozwojem.

W swoim eseju fotograficznym Manju Maharjan i współautorzy Yuvash Vaidya, Prakash Khadgi i Sheetal Vaidya przedstawiają rdzenną społeczność Pahari w Nepalu. Paharis od dawna specjalizują się w bardzo popularnych tkanych bambusowych rękodziełach, ale pandemia ograniczyła ich zdolność do wprowadzania swoich produktów na rynek. Niezrażeni wieśniacy znajdują pomysłowe sposoby budowania odporności.

Wyjeżdżamy do Afryki Wschodniej, gdzie podążamy za Simonem Mitambo do rolniczej społeczności Taraka w Kenii. Pandemia zakłóciła ich sposób życia i zdolność do uprawy żywności, ale ludzie pomagają sobie nawzajem, a Starsi przypominają członkom społeczności, że już wcześniej przeżyli pandemie. Starożytne rytuały zostają przywrócone, aby wzmocnić spójność i oddalić zagrożenie.

Dalej do Ameryki Południowej. Słuchając rdzennej starszyzny i przywódców w Kolumbii, Daniel Henryk Rasolt zastanawia się nad powiązaniami pandemii z innymi globalnymi sytuacjami kryzysowymi: zmianami klimatycznymi i utratą różnorodności biologicznej. Twierdzi, że zabezpieczenie praw ludności tubylczej do ziemi ma kluczowe znaczenie dla rozwiązania tych zazębiających się kryzysów. Jego historia jest zdumiewająco zilustrowana grafikami autorstwa Vannessy Circe .

Następna grupa opowiadań, poezji i wywiadów zwraca uwagę na kontrowersyjne kwestie suwerenności rdzennej ludności, rasizmu i dyskryminacji. Na Hawajach wędrujemy z Harvy'm Kingiem po zboczach Mauna Kea, świętej dla rdzennych Hawajczyków góry, gdzie budowane są coraz większe i potężniejsze teleskopy. Potwierdzając swoje samostanowienie, rdzenni Hawajczycy organizują pokojowy, ale stanowczy opór przeciwko temu, co dla nich jest ciągłą profanacją góry.

Marie-Émilie Lacroix , kobieta Innu ze wschodniej Kanady, ma własną, lekko buntowniczą misję: dekolonizację języka. W intymnym wywiadzie z włoskim naukowcem Marco Romagnolim bada, w jaki sposób język — oraz znaczenia i postawy, jakie on przekazuje — może być używany jako narzędzie opresji lub jako narzędzie oporu i wyzwolenia.

W podobnym duchu Chloe Dragon Smith , młoda Métis z północnej Kanady, skupia się na sile języka, która może zakorzenić ludzi w ziemi. „Język potrzebuje ziemi, potrzebuje języka”, woła jej wiersz. Łączenie się z ziemią poprzez język (i odwrotnie) zapewnia siłę i odporność potrzebną do życia jako rdzenna osoba w świecie narzuconych zachodnich wartości.

W Australii Mark Lock z ludu Ngiyampaa pracuje nad dekolonizacją krajowego systemu opieki zdrowotnej, który alienuje i dyskryminuje ludy aborygeńskie, ponieważ nigdy nie został zaprojektowany tak, aby odzwierciedlał ich wartości i normy. W dociekliwym wywiadzie ze Stephenem Houstonem Mark bada pojęcie bezpieczeństwa kulturowego i związki między życiem kulturalnym a zdrowiem.

Siła kobiet jako obrończyń biokulturowej różnorodności jest wątkiem przewijającym się przez kilka innych historii, esejów fotograficznych i wideo oraz dzieł sztuki. Chonon Bensho , młoda artystka i uzdrowicielka Shipibo-Konibo, pisze z Peru z mężem Pedro Favaronem. Zarówno jej słowa, jak i jej grafika, która ilustruje historię, rozbrzmiewają mądrością przodków, która pochodzi z głębi czasu – mądrością, według której, jak sugeruje, musimy nauczyć się żyć „pomimo zamieszania i niepokoju tego stulecia”.

W Kanadzie Sylvia Pozeg , również artystka, podąża śladami swoich przodków z powrotem do Chorwacji, gdzie ponownie łączy się i odzyskuje dziedzictwo swojej rodziny. Jej uderzający obraz „ Hvala — dziękuję” jest pełnym miłości hołdem dla tego dziedzictwa. W słowach, które towarzyszą jej pracom, Sylvia zaprasza nas do „spojrzenia wstecz na naszych przodków i ojczyzny, aby znaleźć więcej harmonii z naturą”.

Więcej dzieł sztuki, które silnie łączą się z przodkami, pochodzi od Barbary Derrick , artystki i gawędziarki z Tsilhqot'in z Kanady. Splatając razem obrazy i słowa, Barbara zabiera nas w podróż swojego życia — drogę buntu przeciwko kulturowemu ludobójstwu i afirmacji swoich kulturowych korzeni, zawsze kierując się uzdrawiającą mądrością jej matczynego rodowodu.

Iawá, starsza kobieta Kuruaya z brazylijskiej Amazonii, która jest bohaterką fotoreportażu i wideo Miguela Pinheiro , emanuje mądrością tysiącleci. Iawá, jedna z ostatnich biegle władających swoim językiem, widziała wszystko — łącznie z drapieżną inwazją obcych na jej ziemie. Po osiemdziesiątce nadal jest filarem swojej rodziny i społeczności.

Eusebia Flores i Anabela Carlon Flores to dwie nieustraszone kobiety Yaqui z północnego Meksyku, które są członkiniami społecznościowej grupy wideo. Przełamując kulturowe tabu dotyczące opuszczania domu przez kobiety, udają się do Brazylii, aby podzielić się tym narzędziem do opowiadania historii z ludem Guajajara. Thor Morales jest tam, aby sfotografować i sfilmować ten proces.

Rdzenna młodzież z całego świata zajmuje centralne miejsce w kolejnym zestawie opowiadań, wierszy, fotoreportaży i filmów, dzieląc się z nami swoją pasją do potwierdzania swojego biokulturowego dziedzictwa i tworzenia bardziej sprawiedliwej i zrównoważonej przyszłości. Lina Karolin , młoda Uut Danum Dayak z Borneo, widziała, jak lasy wokół jej społeczności zostały zniszczone przez komercyjne wyręby i plantacje oleju palmowego. Wybiera ścieżkę edukacji, aby pomóc swoim ludziom przezwyciężyć destrukcyjne skutki zmian. Nie mogliśmy się oprzeć pokusie połączenia jej historii z „Mist on the Mountain”, sugestywnym wierszem autorstwa nie-rdzennego autora Davida Rapporta, ponieważ w niesamowity sposób nawiązuje on do widoków i dźwięków lasu, które Lina pamięta z dzieciństwa w swojej wiosce.

Jasmine Gruben, Brian Kikoak, Carmen Kuptana, Nathan Kuptana, Eriel Lugt, Gabrielle Nogasak i Darryl Tedjuk to młodzi Inuvialuici z Terytoriów Północno-Zachodnich w Kanadzie, którzy rozpoczęli filmowanie, aby opowiedzieć o skutkach zmian klimatu w ich społeczności. Maéva Gauthier , jedna z ich trenerek, przedstawia nam ich projekt.

Fotoreportaż autorstwa Yolandy López Maldonado , badaczki Majów z południowego Meksyku, jest kroniką spotkania młodych rdzennych przywódców z Ameryki Łacińskiej, którzy spotykają się w Peru, aby uczyć się od siebie nawzajem, jak budować odporność w swoich tradycyjnych systemach żywnościowych.

Poprzez swoją przejmującą poezję i taniec Fauzi Bin Abdul Majid , młody Palu'e z Indonezji, odzyskuje swój „tlen” – miłość, radość i więź z innymi i naturą, które odebrał materialistyczny sposób myślenia – i dzieli się ten oddech życia ze światem.

Dwie odważne młode kobiety z Afryki Wschodniej podejmują krytyczne problemy środowiskowe i społeczne naszych czasów. Laissa Malih , filmowiec Laikipian Maasai z Kenii, dokumentuje w swoim filmie trudną sytuację rzeki w jej regionie, na którą dramatycznie wpływają zmiany klimatu, co ma tragiczne konsekwencje zarówno dla ludzi, jak i dla różnorodności biologicznej. Edna Kilusu , Masajka z Tanzanii, zastanawia się filozoficznie nad swoim starciem z systemowym rasizmem podczas studiów w USA i znajduje siłę w mądrych naukach swojej matki.

Ta część kończy się serdecznym wierszem Darryla Whetunga , montażysty i producenta filmowego Ojibway. Dedykowany jego córkom, „This World Is Made for You” jest odą do duchowych nauk, które otrzymujemy jako dary, których musimy nauczyć się używać, aby zrównoważyć nasze życie i uzdrowić świat.

Ostatnia grupa opowiadań, poezji i filmów skupia się na społecznościach w różnych częściach świata, które walczą o ochronę swojego biokulturowego dziedzictwa. Felipe Montoya-Greenheck opowiada o epickiej walce społeczności chłopskiej w Kostaryce, która stara się powstrzymać budowę tamy na rzece, z którą splata się życie ludzi — i wygrywa z niewielką pomocą ropuchy!

Poemat prozy Teji Jonnalagaddy „The Dam Departed” stanowi uderzające przejście do historii Felipe. Teja, inżynier z wykształcenia, nie przebiera w słowach o dominującym sposobie myślenia, który dąży do zdominowania sił natury, zamiast harmonizowania z nimi. Ta metaforyczna „zapora” musi runąć wraz z tamami fizycznymi, aby woda i życie mogły znowu płynąć.

Dwie młode tubylcze kobiety z Borneo opowiadają historie o oporze lokalnych społeczności przed wkroczeniem na ich ziemie. Filmowiec Pinarsita Juliana , Bataknese i Dayak Ngaju, odwiedza wioskę, która „walczy z wylesianiem za pomocą tradycji”, potwierdzając swój związek z ziemią poprzez odrodzenie tradycyjnego festiwalu. Aktywistka Meta Septalisa , również Dayak Ngaju, spotyka w innej wiosce rolniczki, które wytrwale trzymają się swoich rolniczych tradycji w walce z niesprawiedliwymi regulacjami rządowymi i prywatyzacją gruntów.

Na nizinach południowego Meksyku Majowie Lacandón łączą tradycję z innowacjami, starając się chronić swój zagrożony leśny dom. James Nations , który pracuje z nimi od dziesięcioleci, przedstawia nam ich historię. Uzupełniamy tę historię filmem Steve'a Bartza , przyjaciela zarówno Jima, jak i Terralingua, który zmarł w 2020 roku. Pracując z Jimem w latach 90., Steve sfilmował historyczne spotkanie między Lacandón i ich sąsiadami z Majów, Itza, z którymi mają wspólną przeszłość i wspólną walkę o ochronę swoich lasów i sposobów życia.

Jacquelyn Ross , mieszkanka południowego Pomo i wybrzeża Miwok z północnej Kalifornii, dzieli kłopoty związane z zagrożonym wyginięciem ślimakiem morskim uchowcem, cudownym stworzeniem, które jest kulturowo i duchowo centralne dla rdzennej ludności wybrzeża, która teraz stara się odzyskać morski dom cennego ślimaka .

Podobne przywiązanie do ważnego kulturowo gatunku i równie silna determinacja w jego ochronie wynikają z dwóch opowieści z Indii. Kanna Siripurapu , który ściśle współpracuje z plemieniem Goramaati Banjara ze stanu Telangana, opowiada o ich dzielnych wysiłkach na rzecz ochrony zarówno ukochanego bydła Poda Thurpu, jak i koczowniczego trybu życia. Prafulla Kalokar , młody ekonomista pochodzący z rdzennej ludności Nanda-Gaoli ze stanu Maharashtra, bierze udział w festiwalu w swojej społeczności, który celebruje bydło Gaolao i świętą trawę, którą żywią się bydło. A w swoich tradycjach kulturowych znajduje odpowiedź na swoje nieustające niezadowolenie z ekonomicznego dogmatu o niekończącym się wzroście gospodarczym bez względu na koszty dla natury.

Kończymy mocnym utworem Guillermo Rodrígueza Navarro o ludziach i przyrodzie w Sierra Nevada de Santa Marta w Kolumbii. Sierra, od dawna odizolowana ze względu na swoje wyjątkowe położenie geograficzne, jest obecnie atakowana przez wyręb, wydobycie i inne nieustanne działania rozwojowe. Widząc, jak ich ziemski dom jest niszczony, rdzenni mieszkańcy Sierra postanowili zabrać głos. Ich duchowi przywódcy, czyli Mamos, ostrzegają, że ochrona Sierra oznacza ochronę zdrowia planety jako całości.

Nasze dodatki internetowe zataczają pełne koło do tematu pandemii COVID-19. W serii postów „Pandemic Perspectives” na blogu Terralingua , rdzenna młodzież na całym świecie przesłała aktualne komunikaty z terenu, relacjonując to, czego była świadkiem w swoich krajach i społecznościach podczas pandemii.

Jaką lekcję możemy wyciągnąć z tego bogatego gobelinu historii? Jeden z mędrców Mamos z Kolumbii mówi: „Dlaczego chcemy szkodzić ziemi i wodzie? . . . Zmieńmy nasze życie, zasiejmy nowe ziarna”. Kiedy wyjdziemy z pandemii, nadal będziemy musieli stawić czoła kryzysowi klimatycznemu, utracie różnorodności biokulturowej i niesprawiedliwości społecznej i przeciwstawić się im. Zmienić nasze życie, zasiać nowe nasiona — oto, co będziemy musieli zrobić.