W maju 1883 roku kapitan niemieckiego okrętu wojennego Elisabeth zauważył kolumnę dymu i popiołu, której wysokość oszacował na 1,97 kilometra, wznoszącą się w niebo nad niezamieszkaną górską wyspą w Cieśninie Sundajskiej między Jawą a Sumatrą w Indonezji. „Popiół spadł tak gęsto, że zasłaniał słońce”, według raportu opracowanego później przez brytyjskie Towarzystwo Królewskie. Według raportu w ciągu następnych kilku miesięcy inne statki zauważyły złowieszcze pomruki z wyspy, której indonezyjska nazwa brzmiała Krakatau, choć później stała się sławna - prawdopodobnie z powodu błędu typograficznego przez kogoś nadającego wiadomość - jako Krakatoa.
W końcu, 27 sierpnia 1883 roku, rozpętało się piekło, gdy kolosalna erupcja wulkaniczna zniszczyła Krakatoa, powodując, że dwie trzecie z niej zapadło się i wpadło do morza, generując ogromne strumienie lawy , pumeksu i popiołu. Eksplozja wywołała również ogromne tsunami, które zalały setki nadmorskich miast i wiosek, powodując śmierć około 36 000 osób, według National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Krakatoa, która uzyskała 6 na wskaźniku wybuchowości wulkanów , była jedną z największych udokumentowanych erupcji wulkanów w ciągu ostatnich 760 000 lat historii naturalnej.
Krakatoa stała się jednym z najsłynniejszych wulkanów wszechczasów, nie tylko ze względu na swoją przerażającą moc i efekty, ale dlatego, że był to pierwszy naprawdę gigantyczny wulkan, który wybuchł w erze, w której ludzie mieli technologię komunikacyjną - linie telegraficzne i drukowane gazety - do przesyłania relacji co się działo, a także instrumenty naukowe do pomiaru jego skutków. Legenda stopniowo rosła, a Krakatoa ostatecznie stała się prawdziwym King Kongiem wulkanów, służąc nawet jako temat kinowego thrillera historycznego z 1968 roku „ Krakatoa, East of Java ” z Maximilianem Schellem, Diane Baker i Brianem Keithem oraz tematem bestseller z 2003 roku „ Krakatoa: Dzień, w którym świat eksplodował: 27 sierpnia 1883 ” autorstwa Simona Winchestera.
Jak potężne to było?
Według NOAA, erupcja Krakatoa wyprodukowała najgłośniejszy dźwięk we współczesnej historii, który można było usłyszeć na ponad 10 procentach powierzchni Ziemi. Na wyspie Mauritius na Oceanie Indyjskim, oddalonej o ponad 2800 mil (4600 kilometrów), ludzie słyszeli coś, co brzmiało jak odległy wystrzał.
Generował intensywne fale ciśnienia, które kilkakrotnie podróżowały po całej planecie, powodując skoki na instrumentach naukowych w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych
Gdy Krakatoa wybuchła, wysłała w powietrze coś o wielkości 5 mil sześciennych (21 kilometrów sześciennych) rozbitej skały. Popiół z eksplozji wzbił się na 80 kilometrów w górę, prawie do krawędzi ziemskiej mezosfery i pokrył obszar o powierzchni 300 000 mil kwadratowych (776 996 kilometrów kwadratowych).
„Wulkan Krakatoa zwymiotował czarną jak atrament chmura, która rozprzestrzeniła się po czystym tropikalnym niebie z niewyobrażalną czernią, obejmując ląd w całkowitej ciemności”, według zapierającej dech w piersiach relacji w Los Angeles Herald dwa tygodnie później.
Popiół dryfował i stopniowo otaczał planetę mgłą, która powodowała tworzenie się aureoli wokół księżyca i słońca, i filtrował wystarczającą ilość promieniowania słonecznego, aby obniżyć globalną temperaturę nawet o 0,9 stopnia Fahrenheita (0,5 stopnia Celsjusza) przez cały rok po tym, jak to się stało , według NOAA.
Erupcja w 1883 roku była potężna z kilku różnych powodów, wyjaśnia w e-mailu Don Thomas , geochemik i dyrektor Centrum Badań nad Aktywnymi Wulkanami na Uniwersytecie Hawajskim w Hilo.
„Jest to rodzaj erupcji, w której zbiornik magmy znajdujący się pod wulkanem uwalnia taką ilość lawy, że struktura zapada się sama” - wyjaśnia Thomas. „Obecnie uważa się, że erupcje te mogą być wynikiem procesu mieszania się magmy - gorącej, półpłynnej skały znajdującej się pod powierzchnią Ziemi - w komorze magmowej . Zbiornik magmy może być aktywny przez wiele lat, uwalniając niewielkie ilości lawa okresowo, ale jeśli zastrzyk magmy ze znacznie głębszych warstw skorupy unosi się pod zbiornikiem magmy, system może stać się niestabilny: gorętsza, mniej gęsta bazaltowa magma z głębi znajduje się poniżej chłodniejszej i gęstszej magmy powyżej. "
„Jeśli zgromadzi się wystarczająca ilość bazaltowej magmy”, kontynuuje Thomas, „może nastąpić przewrót, który bardzo szybko sprowadzi gorącą magmę na płytką głębokość i pozwoli jej na odgazowanie (eksplozję) przez istniejący przewód magmowy na powierzchnię. wulkan zostanie zdmuchnięty, wybuchowy front przesunie się w dół do starszej magmy z powodu rozhermetyzowania - coś w rodzaju zdmuchnięcia pokrywy szybkowaru - i wyładuje ogromną ilość lawy. "
„Gdy ciśnienie w głębszym zbiorniku spadnie, powierzchnia wulkanu zapadnie się na siebie - a wraz z zawaleniem pojawią się ogromne ilości wody morskiej, co prowadzi do dalszej eksplozji” - kontynuuje Thomas.
Tsunami były jeszcze gorsze niż eksplozja
Jak przerażająca była sama erupcja wulkanu, gigantyczne tsunami generowane przez Krakatoa były jeszcze bardziej śmiercionośne, według NOAA. Niektóre fale dotarły na Hawaje, a nawet do Ameryki Południowej, po drugiej stronie Pacyfiku. Ale zniszczenia miały miejsce głównie w samym archipelagu indonezyjskim. Fale o wysokości 135 stóp (41 metrów) uderzały w przybrzeżne miasta, miasteczka i wioski na wyspach Jawa i Sumatra. W Batavii - obecnie Dżakarcie - utonęło 2000 chińskich imigrantów, którzy mieszkali na nisko położonych obszarach wokół portu, według tego przekazu opublikowanego w Vancouver, Wash. Independent. Miasto Serang było podobno całkowicie zanurzone pod falami, a prawie cała jego populacja została zabita.
Wcześniej te okropności mogły pozostać tragediami ściśle lokalnymi. Ale dzięki doniesieniom w gazetach ludzie w USA byli zszokowani historiami na pierwszych stronach.
„Niektóre wcześniejsze wydarzenia były z pewnością znacznie większe niż te z 1883 r., Ale poziom komunikacji i technologii w tamtych czasach był taki, że nie ma lub bardzo niewiele zapisów ludzkich dotyczących tych wydarzeń” - mówi Thomas. „Tylko w dzisiejszych czasach jesteśmy w stanie określić, kiedy te zdarzenia miały miejsce dzięki naszej zaawansowanej technologii - rdzenie lodowe rejestrowały te zdarzenia (jako zmiany w związkach związanych z produktami erupcji) na przestrzeni wielu stuleci. Z pewnością wszelkie populacje żyjące w pobliżu tych większych wydarzeń zostałaby dotknięta i prawdopodobnie zniszczona ”.
Chociaż erupcja zniszczyła większość pierwotnego wulkanu, nie zniknął całkowicie. Zamiast tego, 43 lata później, część wyłoniła się z morza jako nowa wyspa, Anak Krakatoa. Osiemdziesiąt dziewięć lat później, w grudniu 2018 r., Wybuchł Anak Krakatoa, wysyłając falę wody, która spowodowała śmierć ponad 400 osób i wysiedliła 47 000 z ich domów, według BBC . A Anak Krakatoa pewnego dnia wybuchnie ponownie, powodując bardziej śmiercionośne tsunami, według eksperta ds. Inżynierii wybrzeża Uniwersytetu Wschodniego Londynu, Ravindry Jayaratne. Opowiedział się za szeregiem środków w celu przygotowania, w tym zainstalowaniem systemu wczesnego ostrzegania, który wykrywałby nagły wzrost poziomu wody, oraz wysiłkiem zmierzającym do podniesienia świadomości narażonych mieszkańców lokalnych i pomocy im w przygotowaniu.
Chociaż ryzyko Anak Krakatoa jest wystarczająco przerażające, prawdopodobnie nigdy nie wybuchnie w wydarzeniu na skalę erupcji w 1883 roku.
„Nie sądzę, by ktokolwiek powiedział, że wydarzenie o podobnej wielkości nie wydarzy się w Anak Krakatoa, ale prawdopodobieństwo jest bardzo małe” - mówi Thomas. „Pierwotny zbiornik magmy, który tam był, pod każdym względem zniknął. Nowy zbiornik magmy musiałby się tam zregenerować (ponad kto wie, ile tysiącleci), zanim moglibyśmy spodziewać się powtórki wydarzenia z 1883 roku. Są to na szczęście , dość rzadkie zdarzenia i wymagają dość nietypowych warunków, aby zaistnieć. "
Chociaż wiele rzeczy zmieniło się w ciągu prawie półtora wieku od wybuchu Krakatoa, nie ma gwarancji, że nasza nowoczesna, zaawansowana technologicznie cywilizacja z konieczności byłaby lepiej przygotowana na podobną katastrofę.
„To trudne pytanie z jakąkolwiek pewnością, ponieważ odpowiedź zależałaby od wielkości zdarzenia, rodzaju wybuchu, który nastąpił, czasu jej trwania i lokalizacji na planecie” - wyjaśnia Thomas.
W najgorszym przypadku „duża erupcja, która była wybuchowa i bogata w dwutlenek siarki, może spowodować nagłą zmianę klimatu - podobną do„ małej epoki lodowcowej ”- która może mieć katastrofalny wpływ na zdolność planety do wyżywienia ludności, "Mówi Thomas. „Erupcja Skaftafell w 1783 rokuna Islandii spowodowało znaczne ochłodzenie klimatu na półkuli północnej (nie było tak wybuchowe jak Krakatau, ale trwało wiele miesięcy i wypompowało ogromne ilości dwutlenku siarki). Doprowadziło to do głodu na Islandii, w wyniku którego zginęło, jak sądzę, około 25 procent ich ludzkiej populacji i dużą część ich inwentarza żywego z powodu wytworzonego dwutlenku siarki i fluoru. Niektórzy twierdzą, że jednym z następczych skutków erupcji było znaczne ochłodzenie i zwiększone letnie opady, które spowodowały powszechne nieurodzaj pszenicy w Europie, co wywołało rewolucję francuską. Dzisiejsza globalna populacja jest około 10 razy większa niż w 1783 roku. Pozwolę ci obliczyć. "
Chociaż lepsza ochrona ludności w pobliżu wulkanu mogłaby być możliwa, znacznie trudniej byłoby poradzić sobie z potencjalnymi skutkami globalnymi. Na szczęście, jak mówi Thomas, „takie zdarzenia są bardzo rzadkie i rzadkie”.
Teraz to straszne
Krakatoa była dopiero drugą co do wielkości erupcją w Indonezji w XIX wieku. Erupcja góry Tambora w 1816 r. Była tak okrutna, że prawie natychmiast zabiła 10 000 ludzi na wyspie Sumbawa, a ostatecznie pochłonęła około 90 000 istnień ludzkich .
