Czy kiedykolwiek miałeś wrażenie, że nie możesz zrozumieć, co się dzieje? W jednej chwili wszystko wydaje się normalne, a potem nagle kadr przesuwa się, ukazując płonący świat , zmagający się z pandemią , recesją , zmianami klimatycznymi i przewrotami politycznymi .
To „zozobra”, szczególna forma lęku, która wynika z niemożności skupienia się na jednym punkcie widzenia, pozostawiając Cię z pytaniami typu: Czy to piękny jesienny dzień, czy niepokojący moment zbiegu historycznych katastrof?
W przededniu wyborów powszechnych, których wynik - i następstwa - nie są znane, jest to stan, którego może doświadczać wielu Amerykanów.
Jako badacze tego zjawiska zauważyliśmy, jak zozobra rozprzestrzeniła się w społeczeństwie USA w ostatnich latach i wierzymy, że wgląd meksykańskich filozofów może być pomocny dla Amerykanów w tych burzliwych czasach.
Od czasu podboju i kolonizacji doliny Meksyku przez Hernána Cortésa Meksykanie musieli zmagać się z falą za falą głębokich rozłamów społecznych i duchowych - wojen, buntów, rewolucji, korupcji, dyktatury, a teraz groźby stania się państwem narkotykowym. . Meksykańscy filozofowie mieli ponad 500 lat niepewności do refleksji i mają do przekazania ważne lekcje.
Zozobra i chwiejność świata
Słowo „zozobra” to zwykłe hiszpańskie określenie na „niepokój”, ale z konotacjami, które przywodzą na myśl kołysanie się statku, który ma się wywrócić. Termin ten pojawił się jako kluczowa koncepcja wśród meksykańskich intelektualistów na początku XX wieku, opisująca poczucie braku stabilnego gruntu i poczucia się nie na miejscu w świecie.
To uczucie zozobry jest powszechnie doświadczane przez ludzi, którzy odwiedzają lub imigrują do obcego kraju: rytmy życia, sposób, w jaki ludzie wchodzą w interakcje, wszystko wydaje się po prostu „wyłączone” - nieznane, dezorientujące i niejasno wyobcowane.
Według filozofa Emilio Uranga (1921-1988) charakterystycznym znakiem zozobry jest chwiejność i przełączanie się między perspektywami, niezdolność do zrelaksowania się w jednej strukturze, aby nadać sens rzeczom. Jak opisuje to Uranga w swojej książce „ Analysis of Mexican Being ” z 1952 roku :
To, co sprawia, że zozobra jest tak trudna do rozwiązania, to fakt, że jej źródło jest niematerialne. Jest to choroba duszy, która nie jest spowodowana żadną osobistą porażką ani żadnymi konkretnymi wydarzeniami, na które możemy wskazać.
Zamiast tego wynika z pęknięć w ramach znaczeniowych, na których polegamy, aby nadać sens naszemu światu - wspólnym zrozumieniu tego, co jest rzeczywiste i kto jest godny zaufania, z jakimi zagrożeniami stoimy i jak im sprostać, czego wymaga od nas podstawowa przyzwoitość. i do jakich ideałów dąży nasz naród.
W przeszłości wiele osób w Stanach Zjednoczonych uważało te ramy za coś oczywistego - ale już przeszło.
Gryzące poczucie niepokoju i dezorientacji, które odczuwa wielu Amerykanów, jest oznaką, że na pewnym poziomie rozpoznają oni teraz, jak potrzebne i kruche są te struktury .
Potrzeba społeczności
Inny meksykański filozof, Jorge Portilla (1918–1963), przypomina nam, że te ramy znaczeniowe, które spajają nasz świat, nie mogą być utrzymywane przez same jednostki. Chociaż każdy z nas może odnaleźć swój własny sens w życiu, robimy to na tle tego, co Portilla określiła jako „horyzont zrozumienia ” utrzymywany przez naszą społeczność. We wszystkim, co robimy, od krótkich rozmów po dokonywanie wielkich życiowych wyborów, polegamy na innych, którzy podzielą się podstawowym zestawem założeń dotyczących świata. To fakt, który staje się boleśnie oczywisty, gdy nagle znajdziemy się wśród ludzi o bardzo różnych założeniach.
W naszej książce o współczesnym znaczeniu filozofii Portilli zwracamy uwagę, że w Stanach Zjednoczonych ludzie coraz częściej mają poczucie, że ich sąsiedzi i rodacy żyją w innym świecie . Gdy kręgi społeczne stają się coraz mniejsze i bardziej ograniczone, zozobra pogłębia się.
W swoim eseju z 1949 r. „ Społeczność, wielkość i niedola w meksykańskim życiu ” Portilla identyfikuje cztery oznaki, które wskazują, kiedy pętla sprzężenia zwrotnego między zozobrą a dezintegracją społeczną osiągnęła krytyczny poziom.
Po pierwsze, ludzie w rozpadającym się społeczeństwie stają się podatni na zwątpienie i niechęć do podjęcia działań, pomimo pilnej potrzeby podjęcia działań. Po drugie, stają się podatni na cynizm, a nawet korupcję - nie dlatego, że są niemoralni, ale dlatego, że naprawdę nie doświadczają wspólnego dobra, dla którego mogliby poświęcić swoje osobiste interesy. Po trzecie, mają skłonność do nostalgii, fantazjując o powrocie do czasu, w którym wszystko miało sens. W przypadku Ameryki dotyczy to nie tylko tych, którzy są skłonni do noszenia czapek MAGA; każdy może wpaść w tęsknotę za poprzednim wiekiem.
I wreszcie, ludzie stają się podatni na poczucie głębokiej wrażliwości, które powoduje apokaliptyczne myślenie. Portilla ujmuje to w ten sposób:
Innymi słowy, kiedy społeczeństwo się rozpada, pożary, powodzie i tornada wydają się zwiastunami apokalipsy.
Radzenie sobie z kryzysem
Nazwanie obecnego kryzysu jest pierwszym krokiem do jego rozwiązania. Ale co wtedy należy zrobić?
Portilla sugeruje, że przywódcy narodowi mogą zaostrzyć lub złagodzić zozobrę. Kiedy istnieje spójny horyzont zrozumienia na poziomie krajowym - to znaczy, gdy istnieje wspólne poczucie tego, co jest rzeczywiste i ważne - jednostki mają silniejsze poczucie więzi z ludźmi wokół siebie i poczucie, że ich społeczeństwo jest w lepszej sytuacji, aby poradzić sobie z najpilniejszymi problemami. Dzięki temu pocieszeniu łatwiej jest zwrócić uwagę na własny mały krąg wpływów.
Ze swojej strony Uranga sugeruje, że zozobra faktycznie jednoczy ludzi we wspólnej kondycji ludzkiej. Wielu woli ukryć swoje cierpienie za szczęśliwą fasadą lub skierować je na złość i poczucie winy . Ale Uranga podkreśla, że szczera rozmowa o wspólnym cierpieniu jest okazją do spotkania się. Mówienie o zozobrze dostarcza czegoś, nad czym można się obcować, czegoś, na czym można oprzeć wzajemną miłość lub przynajmniej współczucie.
Francisco Gallegos jest adiunktem na wydziale filozofii na Wake Forest University . Carlos Alberto Sánchez jest profesorem filozofii na Uniwersytecie Stanowym San José .
Ten artykuł został opublikowany ponownie z The Conversation na licencji Creative Commons. Możesz znaleźć oryginalny artykuł tutaj.