Margulis, Lynn Alexander (1938-), amerykański biolog, pomogli posunąć naprzód badania nad pochodzeniem komórek. Opracowała teorię symbiotyczną, która mówi, że bakterie odegrały główną rolę w rozwoju żywych komórek. Teoria ta stała się znana jako teoria seryjnej endosymbiozy lub SET.
Margulis urodziła się 5 marca 1938 roku w Chicago. Była najstarszą z czterech córek Morrisa Alexandra, prawnika i biznesmena, oraz Leone Wise Alexander, agenta podróży. W wieku 15 lat Lynn ukończyła drugą klasę w Hyde Park High School i zapisała się na specjalny program wczesnego wstępu na pobliski University of Chicago (UC). Tam Lynn cieszyła się doskonałymi zajęciami naukowymi, które obejmowały czytanie oryginalnych prac znanych naukowców.
Na Uniwersytecie w Chicago Lynn poznała Carla Edwarda Sagana, wówczas absolwenta fizyki, który później stał się słynnym astronomem i autorem. Margulis ukończyła studia w zakresie sztuk wyzwolonych w 1957 roku, a ona i Sagan pobrali się w czerwcu tego samego roku. Przenieśli się do Madison w stanie Wisconsin, gdzie w 1960 roku uzyskała tytuł magistra nauk zoologicznych i genetyki na Uniwersytecie Wisconsin.
Ona i Sagan następnie przenieśli się do Kalifornii, gdzie Margulis uzyskała stopień doktora na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley w 1965 roku. W tym czasie jej małżeństwo z Saganem się skończyło, a ona przeniosła się do Massachusetts z dwoma synami.
Margftlis wykładała na Uniwersytecie w Bostonie przez 22 lata, od 1966 do 1988 roku. Jej drugie małżeństwo z Thomasem N. Margulisem, krystalografem, trwało od 1967 do 1980 roku. Para miała jednego syna i córkę. Od 1988 roku Margulis wykładała na wydziale botaniki na Uniwersytecie Massachusetts w Amherst.
Na studiach podyplomowych Margulis zaintrygowała reprodukcja obejmująca materiał genetyczny nie znajdujący się w jądrze komórkowym, ale w jej cytoplazmie, która jest całym materiałem w błonie komórkowej innym niż jądro. Na początku lat sześćdziesiątych Margulis i inni badacze przedstawili dowody istnienia genów w chloroplastach , wyspecjalizowanych strukturach w komórkach roślin.
Margulis skupiła się na symbiozie, która jest terminem naukowym określającym dwa różne gatunki organizmów żyjących blisko siebie w sposób, który przynosi korzyści przynajmniej jednemu z gatunków. Przykładami symbiozy są gatunki małych ryb, które usuwają pasożyty z dużo większych ryb, lub grzyb, który rośnie na skórze człowieka. Margulis wysnuł teorię, że komórki eukariotyczne (komórki z jądrami) wyewoluowały z symbiozy bakterii bez jąder, które wcześniej żyły niezależnie. W tej teorii zarówno chloroplasty, jak i inne struktury znajdujące się w komórkach, zwane mitochondriami, wyewoluowały z niegdyś wolno żyjących gatunków bakterii. Ta szeregowa teoria endosymbiotyczna (SET) dała nowe spojrzenie na ewolucję i pomogła wyjaśnić pochodzenie komórek z jądrami. Pomysł Margulis był rewolucyjny: komórki z jądrami, w tym wszystkie komórki w ludzkim ciele,
W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych Margulis znosiła wątpliwości, a nawet kpiny ze strony innych naukowców, gdy rozwijała swoją teorię. Następnie skompilowała swoją pracę na temat teorii symbiozy w książce Origin of Eukariotic Cells (1970). Opracowała tę pracę w poprawionej wersji Symbiosis in Cell Evolution (1981). Od tego czasu teoria Margulis została szeroko zaakceptowana.
Jej holistyczne spojrzenie na biologię doprowadziło Margulis do przyjęcia hipotezy Gai, która głosi, że ziemia jest żywym organizmem, który funkcjonuje jako zjednoczona całość. Brytyjski biolog James Lovelock przedstawił swoją hipotezę w 1968 roku. Zgodnie z jego teorią, wszystkie żywe istoty oddziałują na siebie, tworząc warunki potrzebne do dalszego życia. Teoria Lovelocka wzbudziła kontrowersje wśród naukowców, a kiedy Margulis pomogła Lovelockowi rozwinąć hipotezę Gai, spotkała się z dalszą dezaprobatą. Jednak niektórzy naukowcy uważają, że badanie koncepcji Gaia może doprowadzić do lepszego zrozumienia złożonych problemów środowiskowych.
Margulis przemawiała na całym świecie i zasiadała w licznych stowarzyszeniach i komitetach. Współpracowała z NASA i napisała lub była współautorem wielu książek, scenariuszy filmowych i artykułów. Jej syn, Dorion Sagan, współpracował z nią przy filmach Origins of Sex: Three Billion Years of Genetic Rekombination (1986), Microcosmos Coloring Book (1988), Mystery Dance: On the Evolution of Human Sexuality (1991) oraz Czym jest życie? (1995).
Margulis został wybrany do Narodowej Akademii Nauk w 1983 roku i był jednym z trzech amerykańskich członków Rosyjskiej Akademii Nauk Przyrodniczych. Otrzymała także doktoraty honoris causa kilku uniwersytetów. W marcu 2000 r. prezydent Bill Clinton wręczył Margulis i 11 innym laureatom Narodowy Medal Nauki Stanów Zjednoczonych.
