Ciekawe, żywotne i towarzyskie marmozety pospolite to grupa małp Nowego Świata spotykana głównie w zalesionych obszarach środkowej Brazylii. Istnieje ponad 20 podgatunków marmozet, w tym marmozeta karłowata, najmniejsza małpa świata, która waży średnio nieco ponad 119 gramów i mierzy nieco ponad 12 centymetrów długości. Marmozety karłowate są rdzennymi mieszkańcami Peru, Ekwadoru, Kolumbii, Boliwii i Brazylii.
Marmozety pospolite są prawie wyłącznie mieszkańcami drzew. Ich nozdrza są zaokrąglone i bardziej oddalone od siebie niż u małp Starego Świata i chociaż używają ogonów dla równowagi, ich ogony nie są chwytne (nie mogą nimi chwycić).
Ich ogony są prążkowane i długie, zwykle dłuższe niż ich ciała, które są dość małe. Średnia długość ciała samca marmozety wynosi nieco ponad 18 centymetrów i waży około 9 uncji (256 gramów); samice są tylko nieco mniejsze. Ich skóra twarzy jest blada, ale ciemnieje w słońcu. Pokryte są sierścią nakrapianą brązem, szarością i żółcią. Mają duże białe kępki uszu i białą strzałkę na czole.
Ich dłonie i stopy wyglądają bardzo podobnie do wiewiórki , z paznokciami podobnymi do pazurów (tegulae) na wszystkich palcach oprócz dużego palca, a ich kciuki nie są przeciwstawne. Używają tych pazurów, aby pomóc im poruszać się po drzewach – szybko, używając wszystkich czterech nóg jak wiewiórki – ale także do skrobania i drapania kory drzewa, aby dostać się do gumy, soku i żywicy, które stanowią do 70 procent ich diety. Marmozety żerują również dla owadów, a także jedzą owoce, nasiona, grzyby, nektar i małe zwierzęta, od ślimaków przez jaszczurki po pisklęta.
Są aktywne przez 11 do 12 godzin dziennie, a ich zasięg wynosi tylko od 0,30 do 0,62 mili (0,5 do 1,0 kilometra). Po karmieniu przez godzinę po przebudzeniu marmozety zwykle na przemian odpoczywają, karmią i spotykają się z grupą rodzinną. Według naukowców 53 procent ich czasu spędzają w miejscu — rozciągnięci jak nastolatka na letnich wakacjach.
Ale to nie wszystko wylegiwanie się na wierzchołkach drzew. Bycie małym oznacza, że marmozety są szczególnie narażone na drapieżniki, zwłaszcza ptaki drapieżne i sowy , węże drzewne , żbiki i łasicowce (łasice, borsuki, fretki i tym podobne). W naturze przeciętna długość życia marmozet pospolitych wynosi 12 lat.
Zameldowaliśmy się w Wisconsin National Primate Research Center (WNPRC) na Uniwersytecie Wisconsin-Madison. Centrum jest domem dla 314 marmozet, które pomagają naukowcom dowiedzieć się więcej o wszystkim, od rodzicielstwa po chorobę Parkinsona.
Dr Marina Emborg jest lekarzem medycyny, profesorem fizyki medycznej na Uniwersytecie Wisconsin-Madison oraz dyrektorem Programu Badań Przedklinicznych Parkinsona w WNPRC. Mówi, że marmozety są doskonałym przedmiotem badań neurologicznych z kilku powodów.
„Ich krótsze życie (16 lat w niewoli) oznacza, że szybciej osiągają dorosłość” – mówi w e-mailu. Szybciej rodzą dzieci. Ponadto, gdy badasz choroby neurogeneracyjne , tak jak ja, potrzebujesz starszego przedmiotu. Na przykład małpa rezus nie jest „stara” do 25 roku życia, ale marmozeta ma krótsza żywotność, więc zasadniczo przyspiesza tempo badań”.
Marmozety są bardzo towarzyskie, a samce odgrywają szczególną rolę
Mówi, że ich spójność społeczna – żyją w dużych grupach rodzinnych liczących do 15 lat – również pomaga. Porządek społeczny to coś, na czym skupia się inna badaczka, dr Toni Ziegler, wybitna naukowiec z WNPRC.
„Marmozety na wolności iw niewoli będą owulować w ciągu dwóch tygodni po porodzie” – mówi Ziegler w e-mailowym wywiadzie. „I poczęj w ponad 85 procent przypadków. Mama jest w cyklu pięciomiesięcznej ciąży i tylko przez dwa tygodnie w roku nie jest w ciąży”.
Jednak w swoich badaniach Ziegler odkryła, że gdy samica marmozety zachodzi w ciążę, samce są „przygotowywane” do wspierania partnera w wyjątkowy sposób.
„Marmozety to wielokrotne jajeczkowanie” – mówi. „Rodzą bliźnięta i trojaczki w niewoli (nie tak naprawdę na wolności). Bliźniaki mogą ważyć 20 procent masy ciała matki, więc są ogromnym ładunkiem energetycznym, a matka potrzebuje pomocników. Samce faktycznie przechodzą zmiany hormonalne razem ze swoimi partnerkami. Prawdopodobnie odbierają sygnał chemiczny, że partner jest w ciąży i że przybiorą na wadze tak, jak robi to partner w czasie ciąży, i zaczną mieć zmiany hormonalne, takie jak zmiany estrogenu, prolaktyny, glikokortykoidów (które jest jak kortyzol) przed narodzinami dzieci. A to, co robi, to torowanie ojców (lub zachowanie ojcowskie).
Ziegler mówi, że eksperymenty, w których 60 procent ojców marmozet szukało potomstwa , słysząc ich nagrany płacz, doprowadziło ją do przekonania, że ci ojcowie marmozet byli lepiej przygotowani [do ojcostwa] ze swoimi partnerami i mieli lepsze więzi społeczne.
„Marmozety świetnie się z nimi pracują” – mówi Ziegler. „Cały ich system społeczny jest niesamowity. Są bardzo ciekawi. Kochają ludzi. Kochają ich obserwować tak samo, jak ludzie kochają ich obserwować.
Teraz to jest interesujące
Ponieważ są zwierzętami towarzyskimi, marmozety nie są dobrymi zwierzętami domowymi . Rozwijają się, gdy mieszkają z członkami rodziny. Marmozety żyjące w niewoli mogą się nudzić i wymagać odpowiedniego rodzaju stymulacji i aktywności. To także droga propozycja. Są zwierzętami tropikalnymi i muszą być trzymane w środowisku z nie tylko przestrzenią, ale także odpowiednią temperaturą i wilgotnością.
